Hiện nay, các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn luôn nhận được sự quan tâm từ phía người lao động. Vì vậy, để giải đáp thắc mắc của khách hàng, Replus xin giới thiệu đến quý khách hàng một số thông tin về chủ đề này có bắt buộc phải tổ chức công đoàn không?
Công đoàn là gì?
Theo Luật công đoàn số 12/2012/QH13 của Quốc hội, Công đoàn được hiểu là một tổ chức chính trị – xã hội quy mô lớn của giai cấp công nhân và lao động, được thành lập dựa trên tinh thần tự nguyện, đồng thời là thành viên của hệ thống chính trị trong xã hội Việt Nam, dưới sự hướng dẫn của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công đoàn đại diện cho cán bộ, công chức, viên chức, công nhân và những người lao động khác (được gọi chung là người lao động), cùng với các cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế và xã hội, để bảo vệ và quan tâm đến các quyền và lợi ích hợp pháp và chính đáng của người lao động. Công đoàn tham gia vào việc quản lý nhà nước và quản lý kinh tế – xã hội, tham gia vào hoạt động thanh tra, kiểm tra và giám sát của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị và doanh nghiệp. Ngoài ra, công đoàn còn thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền và khuyến khích người lao động nâng cao trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp, tuân thủ pháp luật, và đóng góp vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam theo lối sống xã hội chủ nghĩa.
Vai trò của công đoàn trong doanh nghiệp như thế nào?
Đối với người lao động
Công đoàn không chỉ là khu vực để sinh hoạt mà còn là nơi để giải quyết những vướng mắc của người lao động với doanh nghiệp. Ngoài ra, Công đoàn còn đóng góp các ý kiến với doanh nghiệp về môi trường làm việc, thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi của người lao động; Yêu cầu doanh nghiệp rà soát lại hệ thống bảo vệ sức khỏe và trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động cho người lao động theo đúng nhiệm vụ đối với người lao động. Công đoàn có vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Vậy đối với doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn hay không?
Đối với doanh nghiệp
Khi doanh nghiệp thay đổi cơ cấu, sắp xếp lại lao động và tăng cường đầu tư công nghệ, thiết bị phục vụ sản xuất, kinh doanh thì công đoàn cơ sở có thể tiếp quản quyền sở hữu của chủ doanh nghiệp nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân, người lao động. Thu nhận những ý kiến và động viên, khuyến khích người lao động tự giác, có ý thức trong lao động sản xuất, từ đó hỗ trợ Doanh nghiệp bố trí lao động một cách hợp lý nhằm phát huy tối đa hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực, cũng như chấm dứt hợp đồng lao động đối với các trường hợp không đáp ứng được yêu cầu từ phía doanh nghiệp. Công đoàn đóng vai trò là cầu nối giải quyết các vấn đề giữa người lao động và người sử dụng lao động như giải quyết các tình huống đình công, khiếu kiện, kiện cáo gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn hay không?
Công đoàn là tổ chức phi lợi nhuận, hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam. Mọi hoạt động của công đoàn phải đúng tôn chỉ, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đơn vị dưới 30 lao động có cần tổ chức công đoàn không? Mặc dù chủ doanh nghiệp không bắt buộc phải tổ chức công đoàn, nhưng họ có trách nhiệm thúc đẩy nhân viên thành lập và tham gia công đoàn. Công đoàn tồn tại để bảo vệ quyền lợi của người lao động trong tổ chức.
Với câu hỏi doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn? Replus xin trả lời: Pháp luật không bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập công đoàn cơ sở. Ngoài ra, do việc thành lập công đoàn phụ thuộc vào người lao động nên công ty sẽ không bị phạt khi không thành lập công đoàn cơ sở. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn phải tạo môi trường để người lao động thành lập công đoàn nếu họ muốn. Như vậy, hành vi cản trở hoạt động công đoàn sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 35-38 theo Nghị định số 12/2022/NĐ-CP. Tùy theo hành vi vi phạm và đối tượng vi phạm mà mức phạt có thể lên đến 75.000.000 đồng và có thể bị phạt gấp đôi nếu chủ doanh nghiệp là tổ chức.
Thủ tục thành lập công đoàn đối với doanh nghiệp
Bước 1: Tổ chức ban vận động thành lập công đoàn cơ sở
Khi có từ ba người lao động trở lên trong cùng một doanh nghiệp có nguyện vọng tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam thì người lao động phải triệu tập và bầu cử Trưởng ban vận động lập kế hoạch thành lập công đoàn cơ sở.
Bước 2: Tổ chức Đại hội thành lập công đoàn cơ sở
Ban vận động công đoàn cơ sở tổ chức hội nghị thành lập công đoàn và điều hành các nội dung của hội nghị bao gồm: báo cáo quá trình vận động người lao động tham gia vào công đoàn và tổ chức thành lập công đoàn; Báo cáo danh sách người lao động đã tự nguyện gia nhập công đoàn; Tuyên bố thành lập công đoàn cơ sở; Bầu ban chấp hành xây dựng công đoàn cơ sở.
Bầu cử tại đại hội công đoàn cơ sở phải bỏ phiếu kín. Phiếu biểu quyết thành lập công đoàn phải được trưởng ban vận động công đoàn cơ sở ký vào góc trên bên trái của phiếu. Đại hội sẽ bầu ban thường vụ công đoàn và các chức danh khác.
Bước 3: Nộp hồ sơ công nhận quá trình thành lập
Ban chấp hành thành lập công đoàn cơ sở lập hồ sơ trình công đoàn cấp trên xem xét sau 15 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc đại hội. Công đoàn cấp trên phải có trách nhiệm:
- Thẩm định và kiểm tra quy trình thành lập công đoàn trên cơ sở bảo đảm tự nguyện, khách quan; bầu cử hội nghị theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.
- Trường hợp công đoàn cơ sở được thành lập theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam thì ra quyết định công nhận đoàn viên, công đoàn cơ sở, ban chấp hành và các chức danh của ban chấp hành theo quy định.
- Trường hợp đoàn viên, công đoàn cơ sở, danh hiệu bầu cử không đủ điều kiện công nhận thì công đoàn cấp trên thông báo bằng văn bản cho tập thể người lao động biết, đồng thời hướng dẫn thực hiện đúng quy trình, thủ tục để được công nhận; tiếp tục tuyên truyền, vận động NLĐ tự nguyện liên kết tham gia công đoàn cơ sở theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.
- Ban chấp hành công đoàn cơ sở làm thủ tục khắc dấu sau khi được công đoàn cấp trên công nhận; đồng thời tổ chức các hoạt động đúng quy định hướng dẫn thi hành của Điều lệ Công đoàn Việt Nam; hướng dẫn của công đoàn cấp trên đã được thống nhất theo kế hoạch hoạt động tại đại hội thành lập công đoàn cơ sở.
Nếu bạn muốn biết thêm về doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn thì đừng ngần ngại hãy liên hệ với chúng tôi ngay để được cung cấp dịch vụ tư vấn liên quan đến thủ tục thành lập công đoàn một cách nhanh nhất.
Nhà biên tập và quản lý đội ngũ sản xuất nội dung tại Replus.
Với hơn 05 năm kinh nghiệm tư vấn và biên tập nội dung sâu rộng trong lĩnh vực dịch vụ pháp lý và cho thuê văn phòng. Chia sẻ thông tin giá trị đến khách hàng, đối tác và thu hút hàng triệu lượt xem.
